یکی ازکلیدواژههایی که مکررا توسط بعضی از نامزدها در مناظره ها و تبلیغات ریاست جمهوری به کار برده می شد و اکنون از سوی رئیس جمهور منتخب تکرار می شود، مساله «آشتی با جهان» است. نظر به اینکه سیاست خارجی یکی از حوزه های تاثیرگذار در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی است و هرگونه رویکرد و گفتمان غلط در این زمینه می تواند مستوجب خسارتهای سنگین به پیکره نظام جمهوری اسلامی باشد، شایسته است اجزا و لوازم کلیدواژه «آشتی با جهان» مورد مداقه بیشتر قرار گیرد. از این منظر ذکر چند نکته ضروری به نظر می رسد:
۱- در دیپلماسی صحبت از قهر و آشتی به معنای آنچه در محاورات عامه مردم رواج دارد نیست. در دیپلماسی و سیاست خارجی بحث بر سر منافع و مصالح ملی یک کشور با محوریت ارزشها و اهداف حاکم بر آن کشور است. در چنین تعریفی صحبت از قهر و آشتی بیشتر به یک لفظ عوامانه شبیه است. پرواضح است که در پاره ای از موارد ایستادن بر سر منافع ملی مستلزم قطع و یا کاهش روابط با یک کشور است و در موارد دیگری ممکن است تامین منافع ملی در چارچوب ارزشهای نظام حاکم، ارتباطات گسترده با یک کشور را طلب کند.
۲- در رویکرد «آشتی با جهان» یک فرض مستتر است و آن فرض عبارت از این است که جهان و اصطلاحا جامعه جهانی محدود و محصور به آمریکا و چند کشور اروپایی است و سایر کشورها جزء جامعه جهانی محسوب نمی شوند و چون ما با برخی از دول غربی ارتباطاتمان کم رنگ و یا قطع شده است پس با جهان قهر هستیم. چنین برداشتی از جامعه جهانی دقیقا تامین همان مقصود و منظور همان چند کشور محدود غربی است که خودشان را مساوی جامعه جهانی معرفی میکنند.
۳- پس از پیروزی انقلاب اسلامی بسیاری از مشهورات و معروفات پذیرفته شده در سطح بین المللی در کشور دچار دگرگونی شد. یکی از عرصه هایی که مولفه های آن به تبع ارزشهای انقلاب اسلامی تغییر نمود، عرصه سیاست خارجی بود و از این روست که بسیاری از تحولات سیاست خارجی ایران برای سیاستمداران و تحلیلگران جهانی قابل درک و تحلیل نیست. نظام برآمده از انقلاب اسلامی به منزله یک پدیده آرمانگرایانه با عنایت به اسلامی بودنش می باید در تمام عرصه ها و از جمله سیاست خارجی معطوف به آرمانها و آموزه های اسلامی عمل نماید. یکی از آموزه های مهم اسلام اعانت مظلوم و خصومت با ظالم است، چنانکه حضرت امیر(ع) می فرماید: کونو للظالم خصما و للمظلوم عونا ، «دشمن ستمگر و یار ستمدیده باشید.». بر اساس این آموزه خدشه ناپذیر رواج گفتمان «آشتی با جهان» و آشتی با برخی کشورها حتی غیر از اسرائیل که دستشان به وضوح به خون مستضعفین عالم آلوده است، چه جایگاهی در انطباق با ارزشهای اصیل اسلام و انقلاب اسلامی می تواند داشته باشد؟
در پایان باید گفت که البته جای خوشحالی است که رئیس جمهور محترم در سخنرانی های اخیر خود سعی کرده است رویکرد دولتش در عرصه سیاست خارجی را «تعامل با جهان» معرفی کند که این تغییر اگر فقط یک چرخش لفظی نباشد، البته یک قدم رو به جلوست.
نظرات شما عزیزان:
.: Weblog Themes By Pichak :.
